Karlijn als lerares wiskunde en toerist

Malo e lelei!

Het is weer een enige geleden. Dus weer een update. Vorige week was ik op internet. Maar toen deed mijn site het niet en kon ik mijn lange verhaal er dus niet op zetten. Omdat dat alweer een week geleden is een nu nog langere versie. Sorry Anke ik weet dat jij niet van die lange verhalen houdt. Tip lees elke keer een stukje voor het slapen gaan, een alinea. En dan de volgende dag weer een alinea. Net zoals een bedtime story. Ik zat even in een onderzoekdip, maar die is nu helemaal over. Ik heb weer zicht op enkele interviews. Ik was woensdag 28 februari naar Lineti gegaan en had gevraagd wanneer ik haar familieleden kon interviewen en ze zei dat ze een afspraak zou maken. Ze zou mij zondag 4 maart na de kerk een tour geven van de westkant van het eiland, omdat het de eerste zondag van de maand was en er geen zondagschool was. Ze zei dat we dan ook langs twee van haar familieleden konden gaan en ik die dan konden interviewen. Die woensdagavond kwam ook Sia langs om 10 uur en vroeg of ik mee wilde met de wandeling naar een vriend van haar waar ze aantekeningen op moest halen. Ik ben mee gegaan, want ik was alleen thuis. Soni gaat elke avond kava drinken wat betekend dat ik alleen thuis ben. Voorheen kwam het neefje van Malia, een leeftijdsgenootje van mij (Kupa genaamd), elke avond even langs om te praten maar hij is vorige week zaterdag vetrokken naar Nieuw Zeeland (Nelson) om te werken als fruitplukker. 20 jongens zijn in totaal gegaan vanuit Tonga om daar tot september te werken en dan komen ze terug. Kupa wil in januari weer gaan. Ze hebben verschillende redenen, maar het is allemaal om geld te verdienen. Sommige willen geld verdienen om hun educatie te kunnen betalen (broer van Sia), anderen om hun familie te helpen (Kupa). Ze verdienen namelijk veel meer geld overzee. Kupa stuurt bijna al zijn loon naar zijn moeder zodat die genoeg eten heeft en hij wil met het verdiende geld het huis verbouwen. Nu hij weg is, is het soms een beetje saai s’avonds, dus het is leuk als Sia langs komt. Maar jullie hoeven niet ongerust te zijn dat ik mij verveel hoor, want ik kan ook naar Lineti of Satua (moeder van Kupa) om even te buurten. Terug naar Sia.

Ik ging dus met haar mee naar de vriend van haar. We haalden de aantekeningen op van haar cursus en toen vroeg ze of ik haar wilde helpen met de opdracht die ze moest maken. Het engels was soms te moeilijk. Ik zei dat ik wel wilde helpen, maar dat ik van bedrijfsrecht weinig afwist (de cursus die ze volgde). Maar ze wou dat ik graag hielp. Ze kwam en ik heb haar de case uitgelegd en gezegd wat ik dacht dat het antwoord was op de vragen. Daarna hebben we nog een Bollywoodfilm gekeken. Grappig de meisjes kijken hier Bollywoodfilms (al kennen ze de term niet) en de jongens Kung Fu. Maar ja ze zijn hier dicht bij Azie. Probleem is dat de Bollywoodfilms zo lang duren. (Patri)Cia kwam met haar zus (Fa)Tima pas na 10-nen. Om 11 uur kwam ze met haar opdracht en hebben we even daar aangezeten. Pas om 12 uur zetten ze de film aan, maar die duurde 3 uur. Dus ze gingen pas laat weg. Soni was ondertussen al thuis gekomen. Sia vroeg of ik weer naar haar school wou komen en les wou geven. Ik moest twee van haar wiskundeklassen les geven. Ik zei dat ik dat best wilde doen, maar dat wiskunde nou niet echt mijn onderwerp is. Niet dat ik er slecht in ben (hoofdrekenen zoals sommigen van jullie weten wel en ze gebruiken in die klassen die ik ga geven nog geen rekenmachine), maar er les in geven is toch heel iets anders. Meer iets voor Marjolein. Ik kan beter aardrijkskunde of zo geven. Maar ze stond erop. Ik moest breuken uit gaan leggen. En ze zei dat ik dan meteen een leraar kon interviewen die een remigrant was en misschien de directeur die ook een remigrant was. We spraken af dat ik die vrijdag mee zou gaan naar school. Donderdagavond zou ze langskomen zodat ik met haar de les kon voorbereiden. Die donderdagavond is ze gekomen. Ik moest haar helpen met haar opdracht, de les voorbereiden en ze vroeg of ik kon helpen met het nakijken van een proefwerk of S.O. was het geloof ik. Het was economie. Ze moesten in het S.O. begrippen uitleggen als production, consumption, needs, wants, economy, scarcity, et cetera. En ze moesten begrippen invullen op de open plekken in een zin. Maar toen ik het S.O. zag, zag ik vele fouten in het engels van de vragen en sommige begrippen werden door Sia niet goed uitgelegd op het nakijkvel. Ik heb het hele S.O. nagekeken met haar nakijkvel en schrok echt van sommige antwoorden. Het was echt heel slecht gemaakt. Maar dit komt niet per se omdat ze jet niet snappen, maar omdat ze het engels niet begrijpen. De lessen en proefwerken en dergelijke moeten allemaal in het engels gegeven worden. Maar het probleem is dat hun engels slecht is en dat ze daarom in alles falen. Het engels van de leraren is ook slecht dus het wordt hun slecht aangeleerd. Ik kon beter engels dan de lerares engels en zo goed ben ik ook weer niet in engels. Om sommige S.O.’s moest ik echt lachen omdat ze echt onzin opschreven, terwijl het toch een best makkelijk S.O. was. Sommigen gaven helemaal geen antwoorden. Maar 6 van de dertig hadden meer dan de helft van de antwoorden goed. Ik hoorde van iemand dat de leraren op de school vaak meteen na hun eindexamen beginnen les te geven aan de middelbare school (wel de laagste niveaus) zonder een echt goede voorbereiding door middel van bijvoorbeeld een vooropleiding tot leraar. En daarnaast heeft bijvoorbeeld Sia alleen Accounting gevolgd als cursus, maar de school wil dat je meer onderwerpen geeft. Sia moest daarnaast wiskunde en economie geven, maar heeft daarvoor nooit les gehad. Het enige wat ze heeft is een lerarenboek dat echt heel slecht is. Er staat helemaal niet hoe je iets uit kunt leggen aan de studenten en de boeken die er voor de leerlingen zijn (die ze na de les weer terug moeten geven) zijn ook heel slecht.

Vrijdag 2 maart ben ik dus naar school gegaan. Ik heb twee wiskundelessen gegeven en het ging heel goed. Ze begrepen wonderbaarlijk alles en de opdrachten die ik gaf werden ook goed gemaakt. Ze werkten ook hard en wilden het allemaal goed doen. Ik heb een verhaal vertelt over 10 scholieren die gevraagd werd wat hun favoriete fruit was. Drie zeiden kokosnoten, twee guava, 1 vi (Tongaans fruit), 3 sinaasappels en 1 mango. Ik tekende een circel met daarin de verdeling. En legde uit dat 1 van de scholieren de mango het lekkerste vond, dat is 1 van de 10 en dat is 1/10. Wat ook weer 10 procent is. Gaf ze verder een opdracht waarvoor ik op het bord figuren tekende en daar delen van inkleurde. Zij moesten dan de breuk geven van het ingekleurde vak. Later deed ik het andersom en moesten zij zelf het vlak kleuren. Bij een klas ging het wat sneller en heb ik breuken gegeven als 4/8 die zij moesten versimpelen tot ½. Dit ging heel goed. Ik begrijp niet dat ze de vorige keer niet eens de tafel van twee konden zeggen en nu wel breuken konden versimpelen. Misschien waren ze de eerste keer dat ze mij zagen zenuwachtig. Verder was er een jongen die mij per ongeluk raakte met zijn potlood. Hij draaide zich om en zag mij niet en toen kwam zijn hand met potlood tegen mijn arm aan. Was echt niets. Iedereen keek mij verschrikt aan en de andere leerlingen zeiden het meteen tegen Sia dat hij mij sloeg met zijn potlood. Echt zo debiel. En toen ik lachte en zei dat het ok was keken ze me aan, doet ze niets? Ze dachten dat ik hem zou slaan. Echt belachelijk. Ik zei tegen Sia dat er niets was gebeurd en het zo moest laten. Misschien weten de leerlingen zo weinig omdat alle kennis die ze hebben uit hun geslagen wordt. Ik weet ook van mijn klarinetles dat als iets niet lukte en mijn lerares daardoor boos op mij werd en begon te schreeuwen ik helemaal dicht klapte en helemaal niets meer kon. Het werkt averechts. Hier ook. De leerlingen zijn misschien bang het verkeerde antwoord te geven of iets fout te doen. Sia vertelde me dat sommige leraren als ze een proefwerk teruggaven de leerlingen sloegen zo vaak als de antwoorden die ze fout hadden. Dat is toch belachelijk!! Sia vroeg aan het eind van de les wie ze een betere lerares vonden en wie ze volgende week terug wilden zien, mij of haar. En ze zeiden allemaal dat ze mij liever hadden. Leuk he!! Ik zei tegen Sia dat dit niet zo’n goed idee was. Want breuken kan ik nog wel uitleggen, maar de rest van de onderwerpen dat betwijfel ik. Ik heb die dag verder nog een leraar geinterviewd, de directeur was in vergadering. Misschien deze week. Verder heeft een andere leraar me zijn emailadres gegeven want hij kent remigranten en kan me dan hun telefoonnummers geven. Maar later hoorde ik van hem dat zijn vrienden hadden geweigerd. Zijn vrienden weigerden omdat ze blijkbaar slechte dingen hadden gedaan in het buitenland om geld te verkrijgen en daarover met mij niet wilden praten. Ik zei dat het niet erg was, dat ik ze niet zal veroordelen en dat het een vertrouwelijk gesprek zal zijn. Hij zei dat ze zich schaamden. Hij zei Tonga of eigenlijk heel Polynesie is een schaamcultuur. Niet zoals de palangi’s. Daarnaast liegen ze veel. Hij zei dat dit was omdat ze de familienaam hoog willen houden.

Zaterdag 3 maart had ik afgesproken met Sia dat we samen naar de stad zouden lopen, ik moest namelijk de telefoon ophalen die ze als het goed is simlockvrij hadden gemaakt. Om 8 uur zou ik bij haar zijn omdat het dan nog koel is om te lopen. Maar het regende. Ben toch gegaan. Toen ik aankwam lag ze nog te slapen omdat ze dacht dat ik niet zou komen door de regen. In 10 minuten was ze klaar en aangekleed en gingen we naar de stad. Bij de telefoonwinkel aangekomen zeiden ze dat ik ’s middags terug moest komen omdat de man die het maakte er dan zou zijn. Maar ik vond dit echt heel stom. Ik ben echt 5 keer naar die winkel gegaan en ze zeggen elke keer dat ik terug moet komen. Wordt er moe van. Ik had de telefoon donderdag gegeven en ze zeiden dat ik hem vrijdagochtend op kom halen. Kom zelfs een dag later en nog niet klaar. We zijn toen weer naar huis gelopen. Sia wou graag een keer haar haar laten knippen. Ik zei dat ik zou trakteren en we naar de kapper zouden gaan. Ze heeft me namelijk aan interviews geholpen en het geld dat ze eens per twee weken uitbetaald geeft (wat al weinig is, zo’n 80 euro) wordt direct aan haar ouders gegeven. Het koste toch maar 4 euro, de kapper. Ze heeft haar haar in laagjes laten knippen. Ze vond het volgens mij wel een beetje kort (nog heel lang). Ze heeft nog niks aan haar ouders vertelt. ’s Middags ben ik naar Lineti gegaan en zei dat ik eten wou kopen voor zondag voor haar en haar familie, zij man me immers mee sightseeing. Heb lam, lu (bladeren waarin de lam wordt bereid in de umu= speciale oven), uien, tomaten, komkommers en mango’s gehaald en zijn meteen langs de telefoonwinkel gegaan. Nu was de man er maar moest ik volgende week terugkomen want hij moest voor deze telefoon een speciaal programma downloaden. En zo blijven we bezig. Ben al een maand bezig! Maar hij beloofde me volgende week. Toen ik terug kwam met Lineti stonden er schoenen buiten bij Soni’s huis die ik niet kende. Ik dacht wie is dat. En wie kwam daar naar buiten: Malia!! Ze blijft hier een week. Ze moest namelijk haar dochter op halen Francis die hier nog was. Die was bij haar vader en zijn moeder gebleven. Maar de vader gaat binnenkort weer naar Nederland waar hij woont. Nu verblijven Malia, Francis en de vader ook bij Soni en mij in huis. Over een maand komt Malia weer terug met Stephania, een Nederlandse studente die net als mij voor enige tijd bij Soni in huis heeft gewoond. Alleen deed zij haar onderzoek voornamelijk in Nieuw Zeeland en heeft zij maar korte tijd (enkele weken) bij Soni gewoond. Zij en Malia blijven dan een maand in Tonga. Ik ga in die maand alweer naar huis. Ze komen hier aan op 6 april en blijven tot mei. Ik vertrek hier de 24ste.

Zondag 4 maart ben ik geen kava gaan serveren, maar ben ik na de kerk direct naar Lineti gegaan. Eerst lunch gegeten en toen zijn we op weg gegaan. Eerst heb ik een interview gedaan met haar nicht. Toen zijn we verder gegaan naar de blowholes. De zee spuit hier door gaten in de rotsen een aantal meter de lucht in. Jammergenoeg was het weer niet al te best. Het regende soms. En het was laag water, waardoor het water niet zo hoog de lucht in spoot. Het kan namelijk onder goede condities 30 meter de lucht ingespoten worden. Maar de wind was wel goed hard dus toch een paar goede gezien. Na de blowholes naar een kokosnotenboom waarvan er uit de stam drie uiteinden kwamen. Dit was blijkbaar bijzonder want kokosnotenbomen hebben meestal maar een stam en geen takken. Maar Lineti en ik vonden het maar stom dat dit een toeristische atractie was, want was maar een kokosboom en zag er niet heel speciaal uit. Daarna de flying foxes, oftewel vleermuizen gezien in Kolovai. Deze hangen met velen in de bomen aldaar. Maar er zijn steeds minder te zien daar. Toch enkelen gezien. Een boom zat aardig vol. Best grote beesten en ze maken veel geluid. Vandaaruit naar de plaats waar de eerste Europeaan voet aan wal zette op Tonga. Deze man is jullie wel bekend, onze landgenoot Abel Tasman. Hij heeft Tongatapu, het eiland waar ik nu op zit, de naam Amsterdam gegeven, een ander eiland Rotterdam. Was natuurlijk niet veel te zien. Alleen een plakaat waar op stond dat hij daar aan land was gekomen. We hebben daar de pastasalade die ik had gemaakt gegeten. Op de weg terug lagen kokosnoten op de weg en ik vond een mango. Hebben we meegenomen. Je mag alleen de kokosnoten en dergelijke op de weg meenemen omdat de rest vaak van iemand zijn. Zijn even langs Lineti’s broer gegaan, die lag te slapen maar zijn vrouw was op. En daarna naar een nicht van Lineti waar ik mijn tweede interview van die dag heb gedaan. Om half acht of zo kwamen we terug. Ben nog bij Lineti gaan zitten en heb meegekeken met een film waar de kinderen naar keken.

Afgelopen week niet echt heel veel gedaan omdat Malia en Hene(le) (haar vriend) ook in huis waren. Niet dat zij mij stoorden of enigzins maar ik kan niet goed met mensen om mij heen die in en uit lopen werken (zoals Marjolein weet, is het niet?). De enige tafel is in de woonkamer en die heb ik nodig voor de computer en om te schrijven. En iedereen loopt natuurlijk in en uit de woonkamer. Maar het heeft misschien ook te maken dat ik lui was. Heb wel wat gedaan hoor. Geen zorgen. Maar dat Malia en Hene er waren was ook goed. Ik heb namelijk afgelopen donderdag Henele’s broer kunnen interviewen. Daarnaast heb ik waardevolle informatie van hen verkregen wat betreft op bezoek komende migranten in Tonga omdat zij dat zijn. Heb dus participerende observatie gedaan. Zo vertelde Malia dat zij op de markt meer moest betalen dan de locals omdat zij een migrant was. Ik vroeg hoe ze dan wisten dat ze migrant was omdat ze perfect Tongaans spreekt. Ze zei de kleding dat die anders was dan wat de locals droegen. Daar heeft ze gelijk in. Zij draagt hemdjes en haltertopjes (die ik in Nederland heb gelaten omdat ik dacht dat je die echt niet kon dragen hier!) en korte broeken. De locals dragen dat alleen binnenshuis en verder niet. Verder vertelde Hene nog wat over remigranten wat ik kan gebruiken. Ook hebben Malia en Hene mij op donderdagavond mee uit genomen. Was ook een keer leuk om er even uit te zijn. Had wel wat veel gedronken want er was een man daar die in Nederland had gewoond en hij begon tegen mij in het Nederlands. Ik kon bijna geen Nederlands meer terug spreken! Ik was Engels en Nederlands door elkaar aan het spreken. Zijn Nederlands was beter dan de mijne en dat zegt toch wel wat over mijn toestand. Was een beetje erg aangeschoten. Maar ik heb ook bijna geen Nederlands gesproken in 7 weken, ben het nu al aan het verleren. Dus Roos en Lieke dat Brabants dat is al helemaal aan het wegzakken (dat is het positieve aan dit verhaal). Ik kan trouwens die man ook interviewen omdat hij ook een remigrant is. Het enige is dat hij voor immigratie werkt, haha.

Wat daarnaast goed is, is dat ik eindelijk een telefoon heb. Hoera!! Malia heeft me naar een andere winkel gebracht en daar was de telefoon binnen 10 minuten simlockvrij gemaakt. Was wel wat duurder dan de andere winkel maar voor wat hoort wat. Ik was echt zo blij. Nu kan ik namelijk mijn informanten bellen en zij mij. Veel handiger dan elke keer naar Lineti te gaan en haar telefoon te lenen. Vooral omdat ze er niet altijd is.

Afgelopen zondag ben ik weer na de kerk met Lineti een eilandtour gaan doen. Dit keer de oostkant van het eiland. Het was een speciale dag voor Lineti, het was haar verjaardag! Ik was het helemaal vergeten. Ik vond het zo erg. Nam ze me mee op een eilandtour op haar verjaardag en ik had niets bij me om te geven als cadeau! Ze zei dat het niet erg was dat ik het vergat, maar dat haar kinderen, haar man en haar broers het waren vergeten vond ze toch wel heel erg. Haar man is nu in Nieuw Zeeland om geld in te zamelen met zijn kavaclub om kinderen die een ouder hebben verloren naar school te helpen. Hij heeft de hele dag niet gebeld en de kinderen waren het compleet vergeten. Toen we terugkwamen ik seinen naar haar dochter van het is haar verjaardag. Ze begreep het pas toen ik een cadeau gaf aan Lineti. Moet er wel bij zeggen dat verjaardagen hier niet echt gevierd worden. Alleen de eerste en volgens mij 21ste verjaardag zijn speciaal. Maar Lineti is opgegroeid als een mormoon en daar is het wel wat belangrijker (ze is nu echter naar de kerk van haar man gegaan). Terug naar de tour. We zijn eerst naar Captain Cook’s landingsite gegaan waar hij voor het eerst voet zette op Tongatapu in zijn laatste reis in de Pacific in 1777. Er was natuurlijk weer niet meer te zien dan een plakaat. Vervolgens zijn we naar de beroemde Ha’amonga ‘a Maui Trilithon gegaan, de Stonehenge van de Pacific. Dit is waarschijnlijk gebouwd door de elfde Tui’i Tonga (soort koning) in de 13e eeuw. Ik zal jullie verder niet vervelen met de hele geschiedenis. Maar wat wel leuk is te vertellen. Vorige week was op het nieuws dat het op de lijst van UNESCO werelderfgoed komt, waar Tonga sinds 2004 lid van is. Daarna zijn we nog gaan zitten bij de zee waar ik uitzicht had over het eiland ‘Eua en zijn we lekker uit gaan waaien. Toen zijn we teruggereden, maar stopten eerst nog op het strand waar we de door mij bereide pastasalade hebben gegeten en ik dronk uit een kokosnoot. Ik ga die kokosnoten echt missen in Nederland. Het is namelijk heel verfrissend en ze smaken niet zoals we ze in Nederland soms hebben. Daar zijn meestal de donkere en die zijn ouder. De verse net uit de boom gehaalde zijn zoeter en echt heerlijk ook het (vrucht)vlees (dus niet zoals die ene keer mam dat we een gekocht hadden en we er maar koekjes van hadden gebakken omdat we het niet echt lekker vonden vers te eten). Ten slotte zijn we nog even langs familie van Lineti gegaan. Daar was ook haar nichtje en misschien kan ik die ook interviewen. Ze kan goed engels dus dat is goed.

Maandag was wasdag. Ik had al twee weken mijn was niet gedaan omdat het vorige week de hele tijd regende. Ik moet het met de hand doen en het moet buiten hangen om te drogen en dat gaat natuurlijk niet als het regent. Niet dat het regenwater echt slecht voor mijn kleren is omdat is sowieso al met regenwater was. Ze zeggen hier dat het schoner is dan het kraanwater en daarom drinken we ook het regenwater. Ik weet eigenlijk niet of ze gelijk hebben want in regenwater zitten toch allemaal zuren die denk ik niet echt heel gezond zijn. Maar ik leef nog, ben niet ziek en de mensen om mij heen gebruiken het toch ook hun hele leven lang. Ik heb ’s ochtends een lading gedaan en ’s middags. Mijn handen waren helemaal week geworden en ik had het enorm warm gekregen. Ik heb die dag dan ook 3 douches genomen. ’s Avonds is Malia vetrokken met Francis (haar dochter) naar Nieuw Zeeland. Ze had eigenlijk al s’ ochtends de vlucht moeten hebben maar had dit niet goed gelezen. Gelukkig kon ze mee op de avondvlucht maar moest wel een boete betalen. In april komen ze weer terug samen met Stephania en blijven ze nog een maand hier.

Dinsdag ben ik ’s avonds naar de hoofdkwartier van de kerk waar ik altijd heen ga in de stad gegaan (de moederkerk) waar de kerken vanuit de omgeving van Nuku’alofa samen kwamen om te zingen. Dat doen ze een keer in de 3 maanden. Dit was de eerste van het jaar. Elke divisie (dorp/ school/ jeugdgroep e.d.) zong enkele liederen. Zo ook Sopu. Elk district zat in een deel van de kerk bij elkaar. Ik ben deel van Sopu, dus ik bij hen. Eerst begonnen ze met het kerklied en deed de hele kerk mee. Het was echt waanzinnig, ik heb nooit zoiets gehoord. Het was echt prachtig. Iedereen zong mee uit volle borst en dan ook nog eens zuiver. Ik wou dat ik mijn opnameapparatuur had meegenomen, maar had niks bij me ook niet mijn fototoestel. Daarna zong elke divisie dus enkele liederen. Sopu was eerst aan de beurt. Er waren totaal 18 divisies. Sommige waren wat proffesioneler dan de anderen, maar wel allemaal mooi. Sommige klonken wat meer als traditionele Tongaanse liederen en anderen hadden wat weg van de Anglicaanse kerkkoren. Er waren ook twee groepen die koperblazers gebruikten. De mensen uit Sopu hadden al snel genoeg gehad evenals de anderen in de kerk en begonnen zich te vervelen. Ze zeiden tegen mij saai he en begonnen lekker te kleppen. Ik zei nee ik vind het echt mooi en leuk om mee te maken. Ze keken me aan van dat meen je niet. Maar ik moet zeggen na een tijdje duurde het inderdaad te lang en het was erg warm. Ik was al om 18.15 in de kerk en het begon pas echt om 19.00 en eindigde om 21.30. Je kan begrijpen dat ik een beetje een houten kont kreeg na 3 uur op zo’n houten bank te zitten. Na afloop ben ik samen met Sia en wat andere meiden van de stad naar Sopu gelopen. In de avond is dat echt goed te doen omdat het dan wat koeler is dan overdag. Gisteren was het overdag echt niet normaal heet (maart is ook de heetste maand van het jaar). Je kon amper 5 minuten lopen zonder oververhit te raken. Ben dus vooral binnen gaan zitten met de van (ik weet het nederlandse woord niet meer) aan en ben gaan studeren.